سرطان بیماری مزمن و غیر واگیری است که از تکثیر ناهمگون و غیر کنترل شده سلول های بافت های مختلف بدن ایجاد می شود. واقعیت این است که اگر چه ابتلا به سرطان در اصل تصادفی است، اما اثبات گردیده که با رعایت بهداشت جسم و روان مانند استعمال دخانیات، پرهیز از استرس و داشتن آرامش روانی و عاطفی در زندگی، پرداختن به ورزش و فعالیت های مناسب جسمانی، تن ندادن به زندگی ماشینی، پرهیز از قرارگیری طولانی و بدون محافظت مقابل نور خورشید و یا تششع، عدم مصرف مرتب میوه جات و سبزیجات تمیز و سالم که حاوی فیبر و آنتی اکسیدان هستند و نیز مصرف کافی ویتامین های ث و ای در پیشگیری از سرطان موثرند.
در ادامه نکاتی در خصوص پیشگیری از سرطان ذکر شده است. با پیروی از این نکات تا 45% قادر به پیشگیری از سرطان خواهید بود:
1.مصرف سیگار را متوقف کنید:
دود سیگار حدود 250 ماده شیمیایی مضر را وارد بدن می کند که حدود 70% آن ها سرطان زا می باشند. احتمال ابتلا به سرطان ریه، معده، مثانه، کلیه، دهان و گلو با مصرف سیگار افزایش می یابد.
2. مصرف سبزی به خصوص بروکلی را افزایش دهید:
سبزیجات و میوه ها بسته های غذایی ضد سرطان محسوب می شوند. زیرا غنی از فیبر بوده و حاوی درصد بسیار کمی چربی می باشند. سعی کنید بروکلی، کلم و انواع دیگر سبزیجات را به رژیم غذایی روزانه خود بیفزایید. این سبزیجات از تخریب دی ان ای که منجر به سرطانی شدن سلول ها می شود جلوگیری می کنند. محققان اثبات کرده اند که انواع مختلف توت ها نیز حاوی مواد شیمیایی ضد سرطانی می باشند.
توجه داشته باشید که عدم یا کمبود وجود فیبر در رژیم غذایی روزانه، احتمال ابتلا به سرطان روده را افزایش می دهد.
3. در صورت داشتن اضافه وزن، وزن خود را کم کنید:
اضافه وزن و انباشته شدن چربی اطراف شکم احتمال ابتلا به برخی از انواع سرطان ها از جمله، سرطان پستان، روده بزرگ (کولون)، رحم، پانکراس، مری (ازوفاگوس) و مثانه را افزایش می دهد. محققان بر این باورند که یکی از دلایل وقوع این امر این است که سلول های چربی، ماده ای را ترشح می کنند که محرکی برای رشد کنترل نشده سلول ها محسوب می شود (سرطان به معنی رشد کنترل نشده سلول ها می باشد).
جهت مطالعه بیشتر: چاقی و سرطان، با کاهش تنها 5% از وزن بدن چه اتفاقاتی برای شما می افتد؟
4. مصرف انواع گوشت های فرآوری شده و گوشت قرمز را کاهش دهید:
قبل از مصرف انواع گوشت های فرآوری شده از جمله سوسیس، کالباس و … گوشت قرمز بیشتر فکر کنید. مطالعات نشان داده اند که این نوع گوشت ها به دلایل زیر سرطان زا می باشند:
* نوعی رنگدانه در گوشت قرمز وجود دارد که می تواند موجب آسیب به روده، تولید باکتری های مضر در آن و در نهایت سرطان روده شود. به همین علت مصرف طولانی مدت گوشت های قرمز مانند گوشت استیک و انواع برگرها احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ (کولون) را افزایش می دهند.
* پختن گوشت قرمز در دمای بالا منجر به تولید مواد شیمیایی خطرناک و سرطان زا می شود.
* گوشت های فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس و … حاوی مواد سرطان زا از جمله نیترات و نیتریت می باشند.
سینه مرغ و ماهی جایگزین های مناسبی برای انواع گوشت قرمز محسوب می شوند.
5. ورزش کنید:
آیا شما بیشتر وقت خود را در طول شبانه روز بدون تحرک می گذرانید؟ اگر به سلامتی خود اهمیت می دهید یک وقت ثابت در طول شبانه روز را به ورزش کردن اختصاص دهید. ورزش مانع چاقی شده و سطح هورمون هایی مانند استروژن و انسولین را که مرتبط با بروز برخی از انواع سرطان ها هستند، کاهش می دهد. سعی کنید در اکثر روزهای هفته ورزش های اروبیک انجام دهید یا پیاده روی سریع داشته باشید به نحوی که ضربان قلب شما افزایش یابد.
برای مطالعه بیشتر: خطرات و عوارض بیش از حد نشستن
6. از کرم ضد آفتاب استفاده کنید:
اشعه های ماورای بنفش خورشید منجر به تخریب پوست شده و احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش می دهند. در صورتی که مستقیماً زیر تابش آفتاب قرار داشته باشید، پوست شما در طول 15 دقیقه خواهد سوخت، قبل از این که از خانه خارج شوید، حتماً از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. به محض این که خیس شدید یا عرق کردید دوباره ضد آفتاب را تجدید کنید. استفاده از عینک آفتابی و کلاهای لبه دار نیز برای محافظت از اشعه های خورشید ضروری می باشد.
7. اصول روابط جنسی سالم و ایمن را رعایت کنید:
برخی از عفونت های منتقل شده از طریق روابط جنسی غیر ایمن احتمال ابتلا به برخی از انواع سرطان ها را نیز افزایش می دهند. حدود 70% سرطان های گردن رحم ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی است که عمدتاً از طریق روابط جنسی غیر ایمن منتقل می شود. برخی از انواع هپاتیت ها نیز می تواند منجر به بروز سرطان کبد شود. برای جلوگیری از انتقال برخی از انواع عفونت های خاص که در نهایت می تواند منجر به بروز سرطان شود، کلیه نکات ایمنی در یک رابطه جنسی را رعایت کنید.
8. واکسن هپاتیت و ویروس پاپیلومای انسانی را بزنید
برخی از انواع واکسن ها شما را در برابر برخی از انواع سرطان ها محافظت می کنند. واکسن های خاص ویروس پاپیلومای انسانی از بروز برخی سرطان ها مانند سرطان دهانه رحم، مقعد، فرج و واژن پیشگیری می کنند. زمان مناسب برای تزریق این واکسن سن 9 تا 26 سالگی می باشد. تزریق واکسن هپاتیت ب نیز احتمال بروز سرطان کبد را کاهش می دهد. این واکسن در دوران کودکی باید تزریق شود.
9. از مواد شیمیایی مضر دوری کنید:
برخی مواد شیمیایی مانند کارسینوژن ها موجب آسیب به دی ان ای سلول ها شده و احتمال ابتلا به سرطان در افراد با لمس، خوردن یا تنفس این مواد افزایش می یابد. آزبستوز، رادون، بنزن و …. برخی از این مواد هستند که ممکن است شما در خانه یا محل کار با آن ها در تماس باشید.
مواد شیمیایی موجود در حشره کش ها، پلاستیک ها و دیگر محصولات خانگی از این دست ممکن است حاوی کارسینوژن ها باشند. مطمناً شما نمی توانید از همه این مواد شیمیایی دوری کنید اما می توانید قبل از خرید مواد شیمیایی مورد استفاده در محیط منزل و کار برچسب مواد تشکیل دهنده این مواد را به دقت مطالعه نمایید و در صورت وجود هر یک از مواد شیمیایی ذکر شده در ترکیبات آن، از خرید آن اجتناب کرده و جایگزین دیگری برای این محصول بیابید.
برخی کارسینوژن ها که اکثر افراد روزانه با آن ها در ارتباط هستند شامل فهرست زیر می باشد:
* بنزن: بنزن در صنایع پتروشیمی کاربرد دارد. این کارسینوژن در آلودگی های هوای شهری و همچنین دود سیگار نیز وجود دارد. هر چند میزان آن در هوا باید خیلی زیاد باشد تا منجر به بروز سرطان شود. افرادی که به خاطر شرایط کاری و سبک زندگی بیشتر در معرض برخورد با این ماده قرار دارند، نسبت به افرادی که برخورد کم تری با این کارسینوژن دارند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان قرار دارند.
* تار: تار به مجموعه ذرات جامدی که در اثر اشتعال سیگار معلق شده و به ریه وارد می شود گفته می شود. این ترکیبات وقتی ته نشین می شوند یک ماده چسبنده قهوه ای رنگ از خود برجای میگذارند که در انگشتان ، دندان و ریه فراد سیگاری قابل مشاهده است.
* آرسنیک: در صنعت به عنوان یک ماده نگهدارنده در صنایع چوب بکار می رود، همچنین یکی از مواد سمی موجود در دود سیگار است. علاوه بر سرطان زایی ، در تخریب قلب و دیواره رگ ها هم نقش دارد. این ماده اساس سم مرگ موش محسوب می شود.
* کادمیوم: کادمیوم فلزی که در صنایع باطری سازی کاربرد دارد. در سیگار هم وجود دارد. مطالعات نشان می دهد میزان کامیوم در افراد سیگاری دو برابر افراد غیر سیگاری است. کادمیوم علاوه بر سرطان زایی، بر روی کلیه و عروق هم تأثیر مخرب دارد.
* کرومیوم: این فلز در صنایع آلیاژ سازی و رنگسازی کاربرد دارد. کرومیوم چند نوع است. نوع سه ظرفیتی آن رایجترین شکل آنست که در تولید مکمل های غذایی بکار می رود و مضر شناخته شده است.
* بوتادین 1 و 3: این ماده در صنایع لاستیک سازی کاربرد دارد. دانشمندان نقش این ماده را در بسیاری از سرطان ها موثر می دانند.
* نیتروزآمین: نیترات و نیتریت موجود در آب های آلوده به آلودگی های صنعتی و کودهای کشاورزی نیتراته در ترکیب با آمین بدن انسان ترکیب مضری تولید می کند که نیتروز آمین نام دارد. این ماده از ترکیبات بسیار مخرب و سرطان زا شناخته شده است. این همچنین در دود سیگار وجود دارد و در صنایع کالباس سازی به عنوان ماده نگهدارنده مورد استفاده قرار می گیرد .
* دی (۲-اتیل هگزیل) فتالات: فتالات ها در صنایع پلاستیک، پلیمر، صابون و محصولات آرایشی تحت نام پلاستی سایز از گذشته های دور استفاده می شده اند. ظروف پلاستیکی یکبار مصرف، پستانک های کودکان، اسباب بازی های پلاستیکی، دندونی های نوزادان، ظروف پلاستیکی مخصوص مایکروویو، کیسه های فربزر، شیلنگ سرم های بیمارستانی، سرنگ ها، صابون ها، ریمل های آرایشی و … فتالات می باشند. هر چند به ادعای صنایع مذکور ترکیباتی که امروزه در ساخت این مواد به کار می رود ایمن و غیر مضر می باشند.
توجه: از قرار دادن محصولات پلاستیکی در ماشین ظرفشویی و مایکروویو خودداری نمایید ، چون بدین ترتیب میزان بیشتری از فتالات آزاد شده و وارد بدن می شود.
10. به خواص ویتامین د توجه داشته باشید:
طبق تحقیقات انجمن ملی سرطان آمریکا، کمبد ویتامین د در بدن احتمال ابتلا به سرطان روده را افزایش می دهد. کمبود ویتامین د از طریق آزمایش خون تشخیص داده می شود. در صورت لزوم مکمل ویتامین د توسط پزشک، برایتان تجویز خواهد شد، توجه داشته باشید که مصرف مکمل های ویتامین د باید تحت نظر پزشک و با راهنمایی وی باشد. مصرف بی رویه این مکمل برای شما مشکلاتی را به همراه خواهد داشت.
جهت مطالعه بیشتر: حقایقی در مورد ویتامین د
11. سابقه خانوادگی سرطان را جدی بگیرید:
برخی از ژن های مرتبط با بیماری از جمله سرطان، می تواند از طریق پدر و مادرتان به شما نیز منتقل شده باشد. در صورتی که در خانواده خود سابقه ابتلا به برخی از انواع سرطان ها را دارید حتماً تحت نظارت یک پزشک قرار گرفته و در بازه های زمانی مشخص آزمایش های تشخیصی تجویز شده برای پیگیری سرطان را انجام دهید.
12. آزمایش های غربالگری سرطان را هر چند وقت یک بار انجام دهید:
با انجام آزمایش های غربالگری سرطان، این بیماری در مراحل اولیه خود شناسایی می شود. شناسایی شدن سرطان در مراحل اولیه شانس بهبود بیماری را افزایش می دهد. یک آزمون ساده تشخیصی کولونوسکپی منجر به شناسایی شدن پولیپ ها در روده بزرگ (کولون) و راست روده، قبل از سرطانی شدن آن ها می شود. آزمون تشخیصی پاپ اسمیر نیز منجر به شناسایی سلول های سرطانی یا حتی تشیخص تغییر ساختار سلول ها، قبل از سرطانی شدن آن ها در رحم زنان می شود. آزمون ماموگرافی و سی تی اسکن قادر به تشخیص سرطان پستان و ریه در مراحل اولیه می باشند.